Spirit, Drum, Storm, 2021
Site specific installation; 3 video projections, the architecture of the space, windows of the space, display and blinds of the space; 8.15 m wide x 6.12 m deep x 5 m high, color foils on plexiglass, LEE filters, glass, plexiglass, wood, MDF, copper tube, copper frame, acrylic paint on paper, glassware and crystal, Ketel1 gin bottles, Ketel One Vodka bottles, Nolet Gin bottles, Bokma gin bottle, Cola bottle, glass jar, milk bottles, glass vases, T-shirts, windows; with sound
Commissioned work for de Reis, De Ketelfactory, Schiedam
Photo 5: Gertjan van Rooij
Site specific installation; 3 video projections, the architecture of the space, windows of the space, display and blinds of the space; 8.15 m wide x 6.12 m deep x 5 m high, color foils on plexiglass, LEE filters, glass, plexiglass, wood, MDF, copper tube, copper frame, acrylic paint on paper, glassware and crystal, Ketel1 gin bottles, Ketel One Vodka bottles, Nolet Gin bottles, Bokma gin bottle, Cola bottle, glass jar, milk bottles, glass vases, T-shirts, windows; with sound
Commissioned work for de Reis, De Ketelfactory, Schiedam
Photo 5: Gertjan van Rooij
‘I filmed in the Nolet distillery and I recorded the sound of the clashing glass bottles on the assembly line, injected with liquor. Videos projections of the bottles are mixed with video images I made during several years in the harbour of Schiedam and Rotterdam, and at an evening liquor store in Amsterdam. Thanks to the Ketelfactory I also met Roos, sjamanistic worker and friend of De Ketelfactory. I asked Roos to do a drum session for all the artists who made works at the Ketelfactory in the past twelve and a half years, and she allowed me to add these drum sounds to my soundtrack. The soundtrack also holds the song The Crystal World by Crashlog (electronic sound duo Arnout Killian and Edwin van Munster). Although the work was made in conjunction with the end of the Ketelfactory as a space for contemporary art, the energy, drum, sound, light, glass and rhythm present in the work, gave a feeling of joy and energy continuing’
‘Spirit, Drum Storm’ is an installation specially made for the jubilee and farewell exhibition De Reis, at the Ketelfactory Schiedam. The Ketelfactory, under the wings of curator and artist Winnie Teschmacher, closed as a Contemporary Art Museum in March 2021, after a program of twelve and a half years. During these years, 325 years old family business Nolet distillery, supported exhibitions in a historical building.
‘Spirit, Drum Storm’ is an installation specially made for the jubilee and farewell exhibition De Reis, at the Ketelfactory Schiedam. The Ketelfactory, under the wings of curator and artist Winnie Teschmacher, closed as a Contemporary Art Museum in March 2021, after a program of twelve and a half years. During these years, 325 years old family business Nolet distillery, supported exhibitions in a historical building.
show Catalogus tekst 'Wineke Gartz', door Florette Dijkstra (NL)
Wineke Gartz spirit drum storm
Tekst: Florette Dijkstra
Voor de publicatie 'de Reis', twaalf en een half jaar de Ketelfactory (2021)
Wineke Gartz veranderde de zolderverdieping in een ruimte waarin allerlei verbanden, bewegingen, beelden en verhalen samenkomen. Ze zijn gerelateerd aan het kunstenaarschap, de projectruimte, het mecenaat van Nolet en de distilleerderij. In de tentoonstelling de Reis en specifiek in de installatie spirit drum storm van Gartz raken ze nog eenmaal met elkaar verweven.
Alles op zolder doet mee: het licht van buiten, de vloer, de schuine wanden, de videoprojecties, objecten, tekeningen en de bezoeker die zelf verbanden ziet en legt. Voor Gartz is de zolder een groot atelier, een beschutte plek waar je je kunt terugtrekken en concentreren. De archetypische driehoeksvorm heeft iets van een huis: in die zin functioneerde De Ketelfactory jarenlang voor kunstenaars en publiek.
Door de zolderramen kijk je gewoonlijk recht in de distilleerderij en vang je een glimp op van de lopende band waar de flessen Ketel One Vodka worden gevuld. Nu beletten de onscherpe kleurvlakken achter de neergelaten luxaflex dat. Ze veroorzaken in de zolderruimte een sprookjesachtige, misschien benevelende atmosfeer. Gartz filmde de bottellijn en de carrouselachtige vulmachine, die ze ziet als een kloppend hart van de fabriek. Ze haalde hem de zolder binnen door de beelden op de wanden te projecteren. De flessen schuiven in een horizontale lijn voorbij, van links naar rechts, in een strak ritme. Maar als er iets mis gaat met het vullen of als de dag voorbij is, stopt de band en valt er ineens een stilte. ‘Ik kan het vergelijken met de projectruimte: die sluit zijn deuren, maar de kunst blijft bestaan, de kunstenaars gaan door, net als de invloed die De Ketelfactory op hen heeft gehad.’
Nolet was een belangrijke schakel, zegt ze, een geldstroom waaruit het support voor kunst voortkwam, zonder dat daar veel ruchtbaarheid aan werd gegeven. Het bedrijf is net als andere ondernemingen in Schiedam gericht op de stad en de regio, en op de havens van waaruit ze de hele wereld bereiken. ‘Ik ben gefascineerd door de energie-alchemie-uitwisseling die hier op allerlei niveaus plaatsvindt. Hierin is belangrijk wie iets gunt aan wie. Op zeker moment gaan mensen samenwerken, komt er een plek voor kunst en stelt de kunstenaar zich daarvoor open. Van al die onderdelen maak ik een concentraat.’
Verspreid over de vloer staan enkele drinkglazen, bloemenvazen en flessen die zijn gevuld met gekleurde vloeistoffen. Naast flessen Ketel1 plaatste Gartz er onder andere een jeneverfles van Bokma, een drank die traditiegetrouw op voorraad is in haar ouderlijk huis. Op een samengesteld frame ligt de opzet voor een schildering van een fabrieksterrein in vogelvluchtperspectief dat in de verte doet denken aan de infrastructuur rondom de distilleerderij van Nolet. ‘Een mysterieus stelsel waarin elk onderdeel is verbonden met alle andere. Dat geldt ook voor kunst en de kunstenaars die kunstwerken maken. De werken gaan mee naar de toekomst, er komt nooit een einde aan de stroom en de bewegingen.’
De lege flessen Ketel1 die zijn geplaatst op de display op ooghoogte, relateert Gartz aan de bottellijn in de fabriek, de flessen achter de bar van een café en de restanten van een feestje dat zonet is afgelopen. Op een tekening van een café hangen de gordijnen aan de buitenkant: een verwijzing naar de drankgelegenheden die jeneverstad Schiedam rijk is. Her en der in de ruimte zijn sporen van eerdere tekeningen te zien, met spiralen, cirkels en O’s. Die maakte ze in de periode waarin de projectruimte bestond. ‘De kleinere onderdelen en tekeningen functioneren voor mij als “activaties”. Ik nam er meerdere mee naar hier, en uiteindelijk blijven er maar een paar over. Die zijn nodig in de grote activatie, de energie die de hele installatie en de grote videoprojectie samen met de ruimte moet krijgen, geven, veroorzaken.’
In de videoprojecties schuiven de beelden over elkaar heen: opnames van de lopende band, eerder gemaakte beelden van de haven in Schiedam, van transportschepen en een nachtelijke bar op een cruiseschip. De zolder, de architectuur, het licht, de kleuren, het geluid, de tijdslagen in de video: ze werken allemaal op elkaar in. Hier kun je tegelijk dichtbij en ver weg zijn, op verschillende plekken en momenten. De installatie werkt als een “open” samenvatting: er is geen dwingende structuur maar wel een heel precieze afstemming, waardoor er ruimte is voor stilte, nieuwe stappen, afscheid nemen en iets vieren. Kunstenaars werken vaak alleen, maar op tentoonstellingsplekken komen ze samen, delen ze hun werk, gedachten en ideeën, en vieren ze de kunst. Dat is hier twaalf en een half jaar gebeurd. Tegelijk werd de contemplatie hier op allerlei manieren opgeroepen, zodat er altijd ruimte was voor grote concentratie.’
Die concentratie is ook aanwezig in de geluidscompositie die de ruimte vult. Gartz bezocht sjamanistisch werker Roos die eerder de tentoonstellingsruimte van snapshot of a larger order inwijdde en waarbij ze onder meer gebruikmaakte van een trommel. Gartz vroeg haar een sessie te houden voor De Ketelfactory en de kunstenaars die hier hun werk hebben laten zien. Het trommelen gaat almaar door, net als de videobeelden van Gartz. Maar soms is er die hapering, het ‘stop-moment’: zowel bij Roos, als bij het vullen van de flessen, en in de montage van de video’s. ‘Dat zijn rare momenten waardoor je even met je hoofd moet schakelen, van scherp naar onscherp, van dichtbij naar veraf, van het ene beeld naar het andere. Je hoofd, zintuigen, waarnemingen en gevoelens komen in beweging, je wordt meegenomen en ineens sta je ergens anders. Als je alles perfect maakt, wordt je niet meer in beweging gezet. Ik zoek naar dat kantelmoment.’ Tussen de repeterende, rinkelende en hypnotiserende geluiden van de Noletfabriek gaan de trommelklanken door de muren naar buiten en keren ze van daar weer terug naar hier. De muren van de zolderruimte veranderen van scheidingswanden in doorgangen, de buitenwereld komt binnen, de binnenwereld gaat naar buiten.
Over het werk van Wineke Gartz:
‘Mijn installaties groeien in een organisch proces, deels intuïtief, deels analytisch, en worden gecomponeerd in de ruimte. Een voorbeeld daarvan is het werk Dagger Smart Dagger, works with thigh dat ik voor snapshot of a larger order (Ketelfactory 2016) maakte. Het werk bestaat uit vier videoprojecties, geprogrammeerde LED lampen en diverse materialen, zoals ijzeren standaards, olietonnen, vintage lichtreclame boxen en laserprints op papier. De video’s bevatten fragmenten van mijn persoonlijke aantekeningen, teksten en tekeningen die ik heb gefilmd in mijn atelier, waaronder de tekening Dagger Smart Dagger, works with thigh. Ik combineerde ze met opnames in de buurt van Amsterdam en Rotterdam en op een zakenbeurs voor nieuwe media technologie. Mijn private binnenwereld van de tekeningen in het atelier is hierin vermengd met de buitenwereld van kantoren, havens en bedrijven terreinen, en met de concrete materialen in de ruimte van de loods.’
Tekst: Florette Dijkstra
Voor de publicatie 'de Reis', twaalf en een half jaar de Ketelfactory (2021)
Wineke Gartz veranderde de zolderverdieping in een ruimte waarin allerlei verbanden, bewegingen, beelden en verhalen samenkomen. Ze zijn gerelateerd aan het kunstenaarschap, de projectruimte, het mecenaat van Nolet en de distilleerderij. In de tentoonstelling de Reis en specifiek in de installatie spirit drum storm van Gartz raken ze nog eenmaal met elkaar verweven.
Alles op zolder doet mee: het licht van buiten, de vloer, de schuine wanden, de videoprojecties, objecten, tekeningen en de bezoeker die zelf verbanden ziet en legt. Voor Gartz is de zolder een groot atelier, een beschutte plek waar je je kunt terugtrekken en concentreren. De archetypische driehoeksvorm heeft iets van een huis: in die zin functioneerde De Ketelfactory jarenlang voor kunstenaars en publiek.
Door de zolderramen kijk je gewoonlijk recht in de distilleerderij en vang je een glimp op van de lopende band waar de flessen Ketel One Vodka worden gevuld. Nu beletten de onscherpe kleurvlakken achter de neergelaten luxaflex dat. Ze veroorzaken in de zolderruimte een sprookjesachtige, misschien benevelende atmosfeer. Gartz filmde de bottellijn en de carrouselachtige vulmachine, die ze ziet als een kloppend hart van de fabriek. Ze haalde hem de zolder binnen door de beelden op de wanden te projecteren. De flessen schuiven in een horizontale lijn voorbij, van links naar rechts, in een strak ritme. Maar als er iets mis gaat met het vullen of als de dag voorbij is, stopt de band en valt er ineens een stilte. ‘Ik kan het vergelijken met de projectruimte: die sluit zijn deuren, maar de kunst blijft bestaan, de kunstenaars gaan door, net als de invloed die De Ketelfactory op hen heeft gehad.’
Nolet was een belangrijke schakel, zegt ze, een geldstroom waaruit het support voor kunst voortkwam, zonder dat daar veel ruchtbaarheid aan werd gegeven. Het bedrijf is net als andere ondernemingen in Schiedam gericht op de stad en de regio, en op de havens van waaruit ze de hele wereld bereiken. ‘Ik ben gefascineerd door de energie-alchemie-uitwisseling die hier op allerlei niveaus plaatsvindt. Hierin is belangrijk wie iets gunt aan wie. Op zeker moment gaan mensen samenwerken, komt er een plek voor kunst en stelt de kunstenaar zich daarvoor open. Van al die onderdelen maak ik een concentraat.’
Verspreid over de vloer staan enkele drinkglazen, bloemenvazen en flessen die zijn gevuld met gekleurde vloeistoffen. Naast flessen Ketel1 plaatste Gartz er onder andere een jeneverfles van Bokma, een drank die traditiegetrouw op voorraad is in haar ouderlijk huis. Op een samengesteld frame ligt de opzet voor een schildering van een fabrieksterrein in vogelvluchtperspectief dat in de verte doet denken aan de infrastructuur rondom de distilleerderij van Nolet. ‘Een mysterieus stelsel waarin elk onderdeel is verbonden met alle andere. Dat geldt ook voor kunst en de kunstenaars die kunstwerken maken. De werken gaan mee naar de toekomst, er komt nooit een einde aan de stroom en de bewegingen.’
De lege flessen Ketel1 die zijn geplaatst op de display op ooghoogte, relateert Gartz aan de bottellijn in de fabriek, de flessen achter de bar van een café en de restanten van een feestje dat zonet is afgelopen. Op een tekening van een café hangen de gordijnen aan de buitenkant: een verwijzing naar de drankgelegenheden die jeneverstad Schiedam rijk is. Her en der in de ruimte zijn sporen van eerdere tekeningen te zien, met spiralen, cirkels en O’s. Die maakte ze in de periode waarin de projectruimte bestond. ‘De kleinere onderdelen en tekeningen functioneren voor mij als “activaties”. Ik nam er meerdere mee naar hier, en uiteindelijk blijven er maar een paar over. Die zijn nodig in de grote activatie, de energie die de hele installatie en de grote videoprojectie samen met de ruimte moet krijgen, geven, veroorzaken.’
In de videoprojecties schuiven de beelden over elkaar heen: opnames van de lopende band, eerder gemaakte beelden van de haven in Schiedam, van transportschepen en een nachtelijke bar op een cruiseschip. De zolder, de architectuur, het licht, de kleuren, het geluid, de tijdslagen in de video: ze werken allemaal op elkaar in. Hier kun je tegelijk dichtbij en ver weg zijn, op verschillende plekken en momenten. De installatie werkt als een “open” samenvatting: er is geen dwingende structuur maar wel een heel precieze afstemming, waardoor er ruimte is voor stilte, nieuwe stappen, afscheid nemen en iets vieren. Kunstenaars werken vaak alleen, maar op tentoonstellingsplekken komen ze samen, delen ze hun werk, gedachten en ideeën, en vieren ze de kunst. Dat is hier twaalf en een half jaar gebeurd. Tegelijk werd de contemplatie hier op allerlei manieren opgeroepen, zodat er altijd ruimte was voor grote concentratie.’
Die concentratie is ook aanwezig in de geluidscompositie die de ruimte vult. Gartz bezocht sjamanistisch werker Roos die eerder de tentoonstellingsruimte van snapshot of a larger order inwijdde en waarbij ze onder meer gebruikmaakte van een trommel. Gartz vroeg haar een sessie te houden voor De Ketelfactory en de kunstenaars die hier hun werk hebben laten zien. Het trommelen gaat almaar door, net als de videobeelden van Gartz. Maar soms is er die hapering, het ‘stop-moment’: zowel bij Roos, als bij het vullen van de flessen, en in de montage van de video’s. ‘Dat zijn rare momenten waardoor je even met je hoofd moet schakelen, van scherp naar onscherp, van dichtbij naar veraf, van het ene beeld naar het andere. Je hoofd, zintuigen, waarnemingen en gevoelens komen in beweging, je wordt meegenomen en ineens sta je ergens anders. Als je alles perfect maakt, wordt je niet meer in beweging gezet. Ik zoek naar dat kantelmoment.’ Tussen de repeterende, rinkelende en hypnotiserende geluiden van de Noletfabriek gaan de trommelklanken door de muren naar buiten en keren ze van daar weer terug naar hier. De muren van de zolderruimte veranderen van scheidingswanden in doorgangen, de buitenwereld komt binnen, de binnenwereld gaat naar buiten.
Over het werk van Wineke Gartz:
‘Mijn installaties groeien in een organisch proces, deels intuïtief, deels analytisch, en worden gecomponeerd in de ruimte. Een voorbeeld daarvan is het werk Dagger Smart Dagger, works with thigh dat ik voor snapshot of a larger order (Ketelfactory 2016) maakte. Het werk bestaat uit vier videoprojecties, geprogrammeerde LED lampen en diverse materialen, zoals ijzeren standaards, olietonnen, vintage lichtreclame boxen en laserprints op papier. De video’s bevatten fragmenten van mijn persoonlijke aantekeningen, teksten en tekeningen die ik heb gefilmd in mijn atelier, waaronder de tekening Dagger Smart Dagger, works with thigh. Ik combineerde ze met opnames in de buurt van Amsterdam en Rotterdam en op een zakenbeurs voor nieuwe media technologie. Mijn private binnenwereld van de tekeningen in het atelier is hierin vermengd met de buitenwereld van kantoren, havens en bedrijven terreinen, en met de concrete materialen in de ruimte van de loods.’